اجزاء اصلی معادله اساسی حسابداری

اجزاء اصلی معادله اساسی حسابداری

دارائیها ، بدهی ها و سرمایه ، عناصر اصلی معادله اساسی حسابداری را تشکیل می دهند .    

دارائیها

اموال ، مطالبات و سایر منابع اقتصادی متعلق به یک مؤسسه که در نتیجه معاملات ، عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل تقویم به پول نقد و دارای منافع آتی است ، دارائی نامیده می شود . دارائیها منابع اقتصادی مؤسسه هستند که فعالیت های اقتصادی با استفاده از آنها انجام می گیرد . مؤسسات بر حسب نوع و حجم فعالیتشان ، دارائیهای مختلفی دارند که از جمله آنها می توان وجه نقد ، مطالبات مؤسسه از دیگران ، موجودی کالا ، اوراق بهادار ، زمین ، ساختمان ، وسایل نقلیه و اثاثه اداری را نام برد .

در صورتی می توان یک منبع اقتصادی را به عنوان دارائی مؤسسه تلقی کرد که دارای شرایط زیر باشد :

1. دارای منافع اقتصادی آتی بوده و جریان ورود آن منافع به داخل مؤسسه محتمل باشد .

2. بهای تمام شده دارائی برای مؤسسه به نحو اتکاپذیری قابل اندازه گیری و قابل بیان به پول باشد .

3. در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل مؤسسه درآورده باشد .

بدهیها

تعهداتی که یک مؤسسه در مقابل اشخاص و مؤسسات دیگر دارد و از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شده است و باید از طریق پرداخت پول ، تحویل کالا ، انجام دادن خدمت یا انتقال سایر دارائی تسویه شوند ، بدهی نامیده می شود . بدهی ها معمولا از خرید نسیه دارائی ها ، اخذ وام ها ، برقراری مالیات و ایراد خسارت به دیگران ناشی می شود . از جمله اجزاء اصلی بدهی می توان به موارد زیر اشاره نمود :

حسابهای پرداختنی : به بدهی هایی که در اثر خرید نسیه دارائیها یا دریافت نسیه خدمات ایجاد شده باشد و در قبال آن سند تجاری تسلیم نشده باشد ، حسابهای پرداختنی می گویند .

 اسناد پرداختنی : بدهی هایی هستند که در قبال آنها اسناد تجاری نظیر سفته و برات تسلیم طلبکار شده باشد .

پیش دریافت : به وجه دریافتی از مشتریان قبل از تحویل کالا یا ارائه خدمت ، پیش دریافت گفته می شود . به عبارت دیگر هرگاه قبل از تحویل کالا یا ارائه خدمت به دیگران ، وجهی از آنان دریافت شود به آن پیش دریافت می گویند .

وام پرداختنی : مبالغی را که مؤسسه از اشخاص دیگر به عنوان وام دریافت می کند و تعهد می نماید که آن را در موعد معین یا به اقساط پرداخت کند ، وام پرداختنی می گویند .

سرمایه

حق مالی مالک یا مالکان یک مؤسسه نسبت به دارائیهای آن ، سرمایه نامیده می شود . در هر زمان با کسر کردن بدهی های یک مؤسسه از دارائیهای آن ، مبلغ سرمایه بدست می آید .

در شرکت های سهامی برای نشان دادن حق مالی مالکان یا سهامداران به جای واژه سرمایه از واژه «حقوق صاحبان سهام» استفاده می شود . سرمایه مؤسسه در هر زمان معادل آورده نقدی و یا غیرنقدی مالک یا مالکان به علاوه تمامی سودهای مکتسبه مؤسسه به کسر زیانها ، سودهای توزیع شده و برداشت مالک یا مالکان مؤسسه می باشد . نحوه محاسبه سرمایه در پایان هر دوره مالی را می توان در قالب معادله زیر نشان داد :

سرمایه پایان دوره = سرمایه اول دوره + سرمایه گذاری مجدد + سود دوره جاری (زیان دوره جاری) = برداشت   

رویدادهای مالی

رویدادهای مالی ، رویدادهایی هستند که اثر مالی داشته باشند . به طور دقیق تر می توان گفت رویدادهای مالی ، رویدادهایی هستند که حداقل بر یکی از عنصر معادله اساسی حسابداری ( دارائیها ، بدهی ها و سرمایه ) تأثیر بگذارند .

در حسابداری تبحر در شناسایی رویدادهای مالی از سایر رویدادها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .